Chào bạn Minh Quang,

Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi. Tình huống tranh chấp tiền bond (tiền cọc) khi hết hạn hợp đồng thuê nhà là một vấn đề khá phổ biến và có thể gây nhiều căng thẳng. Tuy nhiên, bạn hãy yên tâm rằng luật pháp tại Úc, và cụ thể là ở tiểu bang Tây Úc (Western Australia), có những quy định rất rõ ràng để bảo vệ quyền lợi của người thuê nhà.

Điều quan trọng đầu tiên bạn cần biết là tiền bond của bạn không do chủ nhà trực tiếp giữ. Nó được quản lý bởi một cơ quan của chính phủ tiểu bang có tên là Department of Mines, Industry Regulation and Safety (DMIRS) thông qua hệ thống BondsOnline. Chủ nhà không thể tự ý giữ lại tiền bond của bạn mà không có lý do chính đáng và không theo đúng thủ tục pháp lý.

Dưới đây là các bước bạn nên thực hiện để bảo vệ quyền lợi của mình và đòi lại đủ tiền cọc:

1. Hiểu rõ các lý do hợp lệ mà chủ nhà có thể trừ tiền bond

Chủ nhà chỉ có thể yêu cầu trừ tiền bond của bạn cho những chi phí thực tế mà họ phải gánh chịu do bạn vi phạm hợp đồng thuê nhà. Các lý do phổ biến bao gồm:

• Tiền thuê nhà chưa thanh toán.
• Tài sản bị hư hỏng vượt quá mức “hao mòn thông thường” (fair wear and tear). Ví dụ: thảm bị rách, tường bị thủng là hư hỏng; còn thảm hơi sờn màu do đi lại nhiều hoặc sơn hơi bạc màu theo thời gian được xem là hao mòn thông thường.
• Chi phí dọn dẹp nếu bạn trả nhà không sạch sẽ như tình trạng ban đầu (được ghi nhận trong báo cáo tình trạng nhà - Property Condition Report).
• Chi phí thay ổ khóa nếu bạn không trả lại đủ chìa khóa.

Chủ nhà phải cung cấp hóa đơn, bằng chứng cho các chi phí này.

2. Giao tiếp qua văn bản và thu thập bằng chứng

Hãy trao đổi với chủ nhà hoặc đại lý cho thuê (real estate agent) qua email thay vì gọi điện thoại. Việc này giúp bạn lưu lại bằng chứng về mọi cuộc trao đổi. Bạn nên yêu cầu họ giải thích rõ ràng và cung cấp bằng chứng (hình ảnh, hóa đơn báo giá) cho từng khoản phí họ muốn trừ.

Trước khi dọn đi, hãy tự mình chụp ảnh, quay video chi tiết mọi ngóc ngách trong nhà để làm bằng chứng về tình trạng căn nhà khi bạn trả lại. So sánh tình trạng này với Báo cáo Tình trạng Nhà (Property Condition Report - PCR) mà bạn đã ký khi mới dọn vào.

3. Không ký vào đơn hoàn trả bond nếu bạn không đồng ý

Khi kết thúc hợp đồng, chủ nhà sẽ yêu cầu bạn ký vào một mẫu đơn (thường là Joint Application for Disposal of Security Bond) để phân chia tiền bond. Nếu bạn không đồng ý với các khoản bị trừ, tuyệt đối không ký vào đơn đó. Một khi đã ký, bạn sẽ rất khó để khiếu nại sau này.

4. Tự nộp đơn yêu cầu hoàn trả toàn bộ tiền bond

Đây là bước quan trọng nhất. Ngay sau khi bạn đã dọn ra khỏi nhà và trả lại chìa khóa, bạn có quyền tự mình đăng nhập vào tài khoản BondsOnline của DMIRS và nộp đơn yêu cầu hoàn trả 100% tiền bond cho mình.

Hệ thống sẽ thông báo cho chủ nhà/đại lý về yêu cầu của bạn. Họ sẽ có 14 ngày để phản hồi. Nếu họ không đồng ý, họ phải nộp đơn lên Tòa án (Magistrates Court) để khiếu nại. Nếu họ không làm gì trong 14 ngày, bạn sẽ tự động được nhận lại toàn bộ tiền bond.

5. Tìm kiếm sự trợ giúp miễn phí từ các tổ chức hỗ trợ người thuê nhà

Ở Perth, có các tổ chức cung cấp lời khuyên pháp lý miễn phí và chuyên sâu cho người thuê nhà. Họ có thể giúp bạn soạn thảo email, giải thích luật và thậm chí đại diện cho bạn nếu cần. Bạn nên liên hệ với:

• Tenancy WA: Đây là tổ chức chuyên hỗ trợ người thuê nhà hàng đầu tại Tây Úc. Họ có đường dây nóng tư vấn miễn phí. Bạn có thể tìm thông tin liên hệ trên trang web chính thức của họ.
• Circle Green Community Legal: Cung cấp các dịch vụ pháp lý miễn phí về nhiều lĩnh vực, bao gồm cả quyền lợi thuê nhà.

Bạn cũng có thể tham khảo thêm các bài viết chia sẻ kinh nghiệm trên Người Việt Tại Úc để hiểu thêm về các vấn đề tương tự.

6. Chuẩn bị cho phiên tòa (nếu cần)

Nếu chủ nhà nộp đơn lên Tòa án, bạn cũng đừng quá lo lắng. Đây là một thủ tục dân sự thông thường. Tòa án sẽ xem xét bằng chứng từ cả hai phía (hợp đồng thuê nhà, PCR, hình ảnh, email, hóa đơn) và đưa ra quyết định công bằng. Việc bạn đã chuẩn bị sẵn bằng chứng và liên hệ với các tổ chức tư vấn sẽ là một lợi thế lớn.

Để hiểu rõ hơn về các quy định, bạn có thể tham khảo trang web của DMIRS Consumer Protection về việc thuê nhà. Các thông tin trên các trang tin tức về nhà đất tại Úc cũng có thể cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan hữu ích.

Chúc bạn sớm giải quyết được vấn đề và lấy lại được tiền bond của mình một cách công bằng.

Nếu bạn muốn tham khảo thêm ý kiến từ cộng đồng, bạn có thể tham gia các nhóm sau trên Facebook:

• Người Việt Tại Úc - Nguoiviettaiuc.Com: Một cộng đồng lớn nơi bạn có thể đặt câu hỏi và nhận được nhiều chia sẻ.
• VDS Việc làm, Nhà ở & Dịch vụ tại Úc: Nhóm này tập trung nhiều hơn vào các vấn đề thiết thực hàng ngày như nhà ở và dịch vụ.

Lưu ý: Nội dung trả lời chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho lời khuyên từ chuyên gia. Để có thông tin chính xác và phù hợp nhất với tình huống của bạn, hãy liên hệ với chuyên gia hoặc cơ quan chức năng có thẩm quyền.